Özbəkistanda “Dördüncü sənaye inqilabı mərkəzi”nin yaradılması planlaşdırılır. Bu təşəbbüs çərçivəsində bazar əsaslı keyfiyyətə nəzarət sistemi tətbiq olunacaq, həmçinin əmək məhsuldarlığının artırılması üçün 200 milyon dollar cəlb ediləcək.
Prezident Şavkat Mirziyoyev dekabrın 26-da Oliy Məclisə və Özbəkistan xalqına müraciətində investisiya siyasətinə yeni yanaşma təqdim edib. Bildirilib ki, bundan sonra əsas prioritet yüksək texnologiyaların transferinə veriləcək.
Azad iqtisadi zonalar və investisiyalar
Özbəkistan azad iqtisadi zonalara (AİZ) dünya miqyasında tanınmış brendlərin cəlb edilməsini genişləndirəcək. AİZ rezidentləri:
beynəlxalq texniki reqlamentlərdən,
ekoloji və əmək standartlarından istifadə edə biləcək,
mübahisələri beynəlxalq hüquq çərçivəsində arbitraj yolu ilə həll etmək imkanı əldə edəcək.
AİZ-lər üçün investisiya, vergi, gömrük və hüquqi sahələrdə xüsusi güzəştli rejim tətbiq olunacaq. Gözləntilərə görə, bu addımlar 2030-cu ilədək 180 milyard dollar xarici investisiya cəlb etməyə və 1 milyon yeni iş yeri yaratmağa imkan verəcək.
Yeni investisiya mexanizmi
İnvestisiyalarla operativ işləyən, razılaşmaların real layihələrə çevrilməsini təmin edən yeni sistem yaradılacaq. Prezident bu yanaşmanın yerli sənaye və kooperasiya sahələrinə də tətbiqinin məqsədəuyğun olduğunu vurğulayıb.
Bu çərçivədə İqtisadiyyat və Maliyyə Nazirliyi, eləcə də İnvestisiya, Sənaye və Ticarət Nazirliyinin fəaliyyəti yenidən nəzərdən keçiriləcək.
İqtisadi artım və məhsuldarlıq
2026-cı ildə Özbəkistanın ÜDM-nin 167 milyard dollara çatdırılması və 6,6% iqtisadi artım hədəflənir. Əmək məhsuldarlığı, maya dəyəri və enerji səmərəliliyinə fokuslanma hesabına bu göstəricilərin daha da artırılması planlaşdırılır.
Sənayedə məhsuldarlığın və səmərəliliyin iki dəfə artırılması proqramı işə salınacaq. Bu məqsədlə xarici təşkilatlardan 200 milyon dollar maliyyə vəsaiti cəlb ediləcək.
Yüksək ixtisaslı xarici mühəndis və texnoloqlar yerli müəssisələrə cəlb olunacaq, biznes prosesləri rəqəmsallaşdırılacaq və enerji xərclərinin azaldılması üçün auditlər aparılacaq.
“Dördüncü Sənaye İnqilabı Mərkəzi”
Yeni yaradılacaq mərkəz çərçivəsində:
robototexnika,
“Əşyaların interneti” (IoT),
“ağıllı fabrik” sistemlərinin tətbiqi üçün
sınaqdan keçirmə imkanı olan tənzimləyici mexanizm formalaşdırılacaq.
Son iki ildə Özbəkistan “Qlobal infrastruktur keyfiyyəti” indeksində 185 ölkə arasında 52-ci yerə yüksəlib. Rəqabət qabiliyyətinin daha da artırılması üçün texniki tənzimləmə sahəsində dövlət nəzarətindən bazar nəzarətinə keçid planlaşdırılır.
Stimullar və vergi güzəştləri
Yüksək texnoloji innovativ məhsul istehsal edən şirkətlər istehsal artımının 5%-i həcmində subsidiya alacaq.
Elmi-tədqiqat və konstruktor işləri (R&D) sahəsində çalışan mütəxəssislərin gəlirləri vergidən azad ediləcək.
Növbəti 5 il ərzində sənayedə əmək məhsuldarlığının 16,5 min dollardan 30 min dollara yüksəldilməsi, 1000 dollar əlavə dəyər üçün enerji sərfiyyatının isə 1,5 dəfə azaldılması hədəflənir.
