2025-ci ilin iyul ayının ikinci həftəsi texnologiya dünyasında bir-birindən mühüm yeniliklərlə yadda qaldı. Süni intellekt sahəsində irəliləyişlər, böyük şirkətlərin bazar strategiyaları, vəzifə dəyişiklikləri və gözlənilməz qərarlarla texnologiya sektoru bir daha gündəmə gəldi. Bu həftənin əsas məqamlarına nəzər salaq:
Rəqəmsal İnfrastruktur və Telekom
Türkiyədə 13 eSIM təminatçısına məhdudiyyət tətbiq olundu
BTK tərəfindən 13 eSIM təminatçısına giriş məhdudiyyətləri tətbiq edilib. Bu qərar təhlükəsizlik və lisenziya çərçivəsində verilib və rəqəmsal əlaqənin tənzimlənməsi baxımından ciddi addım hesab olunur.
Ukrayna Starlink mobil internetini istifadəyə verir
Ukrayna Avropada ilk dəfə olaraq Starlink mobil internet xidmətini təqdim edir. Bu addım, ölkənin müharibə şəraitində də stabil internet təminatını gücləndirmək məqsədini daşıyır.
Türk startapı Airalo ilk eSIM "unicorn" oldu
Airalo şirkəti 1 milyard dollar dəyərə çataraq Türkiyənin ilk eSIM texnologiyasında “unicorn” statusu qazanan startapı oldu.
Süni İntellekt və Texnoloji Startaplar
OpenAI GPT-5-i təqdim etməyə hazırlaşır
OpenAI bir neçə modelin birləşdirilməsi ilə GPT-5 adlı yeni süni intellekt sistemini təqdim etməyə hazırlaşır. Bu model çoxsaylı funksionallığı bir arada təklif edəcək.
xAI “Grok 4” modelini təqdim etdi
Elon Musk-ın təsis etdiyi xAI şirkəti Grok 4 süni intellekt modelini ictimaiyyətə təqdim edib. Model daha sürətli təhlil və daha dəqiq cavablar vəd edir.
OpenAI brauzerlə “Chrome”a rəqib çıxır
OpenAI süni intellekt əsaslı brauzer təqdim etməyə hazırlaşır. Bu brauzer ChatGPT texnologiyası ilə işləyəcək və istifadəçilərə fərdi təcrübə və daha ağıllı axtarış imkanları təqdim edəcək.
Perplexity yeni Comet brauzerini təqdim etdi
Perplexity şirkəti də süni intellektlə işləyən Comet brauzerini istifadəyə verib. Bu brauzer məlumatın analitik şəkildə təqdimatına fokuslanır.
AWS və Anthropic AI marketplace açır
Amazon Web Services (AWS), Anthropic ilə birlikdə süni intellekt agentləri üçün xüsusi marketplace yaradıb. Bu, AI sahəsində innovativ məhsulların paylaşımı və yayımı üçün yeni platforma olacaq.
Keçmiş Intel CEO-su AI qiymətləndirmə metodu təqdim etdi
Texnologiya nəhəngi Intel-in keçmiş CEO-su, süni intellektin obyektiv qiymətləndirilməsi üçün yeni metod açıqlayıb. Bu metod, AI-nin etik və texniki aspektlərini ölçməyə yönəlib.
Türkiyədə Grok AI-yə qarşı cinayət işi açılıb
Türkiyədə süni intellekt sahəsində nadir hal yaşanıb – Grok adlı AI sisteminə qarşı rəsmi cinayət işi açılıb. Qanunvericiliyin bu sahədə çatışmazlıqları müzakirə olunmağa başlayıb.
Korporativ və Sənaye Xəbərləri
Microsoft Pakistan bazarından çıxdı
Microsoft 25 il davam edən fəaliyyətinə son verərək Pakistan bazarından çəkildi. Şirkət eyni zamanda 9,000 nəfəri ixtisar edərək struktur dəyişikliklərinə başladığını açıqlayıb.
Apple CEO-su vəzifədən ayrılır
Apple-ın Baş Direktoru Ceff Uilyams vəzifəsindən ayrıldığını elan edib. Bu dəyişiklik Apple-ın gələcək strategiyalarında dönüş nöqtəsi ola bilər.
Meta Apple-ın AI baş mütəxəssisini cəlb edib
Meta şirkəti, Apple-ın süni intellekt üzrə baş mütəxəssisini öz komandasında işə götürüb. Bu addım AI sahəsində rəqabətin daha da qızışacağının göstəricisidir.
CoreWeave Core Scientific-i 9 milyard dollara alıb
CoreWeave şirkəti, AI və hesablama gücünə əsaslanan strategiyası çərçivəsində Core Scientifici 9 milyard dollarlıq müqavilə ilə satın alıb.
Replit və Microsoft strateji tərəfdaşlıq elan edib
Replit və Microsoft arasında əməkdaşlıq elan olunub. Bu tərəfdaşlıq, proqramçılar və bulud texnologiyalarına əsaslanan xidmətlər üçün yeni imkanlar yaradacaq.
Təhlükəsizlik və Hüquq
OpenAI korporativ casusluğa qarşı tədbirlər görür
OpenAI, şirkət daxilində məlumat sızmalarının qarşısını almaq üçün yeni təhlükəsizlik tədbirləri tətbiq edir.
DTX ev kameralarına kiberhücumların qarşısını alıb
Azərbaycanın Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti (DTX), ev kameralarına edilən kiberhücumların qarşısını aldığını açıqlayıb. Hadisə genişmiqyaslı izləmə və şəxsi məlumatların təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlıqlar doğurub.
SİMA müəllimlərin şəxsiyyətini təsdiq edir
Azərbaycanda sertifikat imtahanlarında müəllimlərin şəxsiyyətləri SİMA texnologiyası ilə təsdiqlənməyə başlayıb. Bu addım şəffaflıq və təhlükəsizlik məqsədi daşıyır.
Qlobal Səhnədə Digər Yeniliklər
Nvidia Çin üçün fərqli AI çipi hazırlayır
Sanksiyalardan dolayı ABŞ texnologiyaları Çinə birbaşa ixrac edilmədiyindən, Nvidia Çin bazarına uyğunlaşdırılmış çip təqdim etməyə hazırlaşır.
Nvidia 4 trilyon dollarla rekord qırdı
Nvidia şirkəti 4 trilyon dollarlıq dəyərə çataraq, dünyanın ən dəyərli açıq səhmdar şirkəti statusunu qazandı.
Bitcoin yeni rekorda imza atdı
Bitcoin bu həftə 117,000 dollar həddini keçərək tarixindəki ən yüksək qiymətə çatdı. Kriptovalyuta bazarında aktivlik və həyəcan yüksəlib.
SpaceX 400 milyard dollarlıq investisiya axtarır
SpaceX şirkəti yeni texnologiyalar və kosmos missiyaları üçün 400 milyard dollar investisiya axtarır. Bu, Elon Musk-ın kosmos strategiyasında yeni mərhələyə keçid ola bilər.
Alternativ Yeniliklər və Startaplar
Esprossolab tanışlıq tətbiqi təqdim etdi
Kafedə sosiallaşmanı təşviq edən Esprossolab startapı, qəhvə içərkən yeni insanlarla tanış olmağa imkan yaradan mobil tətbiqi istifadəyə verib.
Popxeber.az musiqi ilə xəbər təqdimatına başlayıb
Yerli Popxeber.az portalı musiqi ilə xəbər təqdimatı konsepsiyasına start verərək xəbərləri ritmik və fərqli formatda təqdim edir.
Cek Dorsi yeni mesajlaşma tətbiqini təqdim edir
Twitter-in təsisçisi Cek Dorsi, Bluetooth əsaslı “Bitchat” adlı yeni mesajlaşma tətbiqi ilə rəqəmsal məxfiliyə yönəlmiş alternativ təklif edib.
Təhsil və Gənclər üçün Texnologiya
DİN süni intellekt sahəsində təqaüd proqramı başladır
Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyi süni intellekt və informasiya texnologiyaları üzrə təqaüd proqramı elan edib. Bu təşəbbüs gənc mütəxəssislərin inkişafına yönəlib.
Div Academy-nin 2 məzunu beynəlxalq yarışa vəsiqə qazanıb
Azərbaycanın Div Academy təlim platformasının iki məzunu, beynəlxalq texnologiya yarışında ölkəmizi təmsil etmək hüququ qazanıb.
