2025-ci ilin may ayının ikinci həftəsi texnologiya dünyasında süni intellekt, təhlükəsizlik və istifadəçi təcrübəsi sahələrində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qaldı. Aşağıda həmin yeniliklərin peşəkar icmalı təqdim olunur:
OpenAI-nin “Stargate” Layihəsi Tariflərə Görə Gecikir
OpenAI və SoftBank-ın ABŞ-da həyata keçirdiyi 100 milyard dollarlıq “Stargate” adlı süni intellekt data mərkəzi layihəsi, ABŞ-ın tarif siyasətləri səbəbilə əlavə 5–15% maliyyə riskləri ilə qarşı-qarşıyadır. Bu, investorların tərəddüdlərinə və layihənin genişlənməsinin gecikməsinə səbəb olub.
Microsoft Build 2025: AI Agentləri və Yaddaş İmkanları
Microsoft Build 2025 konfransında süni intellekt agentlərinin qarşılıqlı əməkdaşlığını və yaddaş imkanlarını artırmağa yönəlmiş yeni yanaşmalar təqdim olundu. Şirkət Anthropic tərəfindən irəli sürülmüş Model Context Protocol (MCP) standartını dəstəkləyir və strukturlaşdırılmış məlumat çıxarışı vasitəsilə AI agentlərinin yaddaş sistemlərini təkmilləşdirməyə çalışır.
Google I/O 2025: Gemini, Android 16 və Yeni Dizayn
Google, mayın 20-də keçiriləcək I/O 2025 tədbirində Gemini AI-nin avtomobil sistemlərinə inteqrasiyasını, Android 16-nın yeni funksiyalarını və “Material 3 Expressive” adlı dizayn dilini təqdim edəcək. Android XR və Wear OS sahələrində də yeniliklər gözlənilir.
Apple CarPlay Ultra: Lüks Avtomobillər Üçün Yeni Təcrübə
Apple, Aston Martin ilə əməkdaşlıq çərçivəsində CarPlay Ultra sistemini istifadəyə verib. Yeni sistem avtomobilin tam panelini əhatə edir və Siri vasitəsilə radio, iqlim nəzarəti və performans parametrlərinin idarəsini təmin edir. İlkin mərhələdə bu texnologiya ABŞ və Kanadada mövcud olacaq.
Coinbase-də Məlumat Sızması: 400 Milyon Dollarlıq Təhlükə
Coinbase kriptovalyuta platformasında xarici dəstək işçilərinin rüşvətlə ələ alınması nəticəsində istifadəçi məlumatlarının sızdığı məlum olub. Şirkət, təsirlənmiş istifadəçilərə 180–400 milyon dollar aralığında təzminat ödəməyi planlaşdırır və əlavə təhlükəsizlik tədbirlərini həyata keçirib.
Hindistan: Regional Data Mərkəzi Mərkəzinə Çevrilir
Hindistan rəqəmsallaşma prosesinin sürətlənməsi nəticəsində regional data mərkəzi sənayesində əsas oyunçulardan birinə çevrilir. 2024-cü ildə bu bazarın dəyəri 5 milyard dollara çatıb və Amazon, Microsoft və Google kimi şirkətlər ölkədə infrastruktur yatırımlarını artırır.
DeepMind AlphaEvolve: Yeni AI Sistemi
DeepMind, AlphaEvolve adlı yeni süni intellekt sistemini təqdim edib. Bu sistem mürəkkəb problemlərin həllində daha yüksək performans və sürətli öyrənmə bacarığı ilə seçilir.
Google Axtarışda AI Rejimi Aktivləşdirildi
Google Axtarış platformasında "AI Rejimi" adlı yeni funksiya istifadəyə verilib. Bu rejim mürəkkəb və çoxhissəli suallara daha ətraflı cavablar təqdim edir. Funksiya hazırda ABŞ-da Google One AI Premium abunəçiləri üçün əlçatandır.
“SİMA İmza” Vergi Portalına Tam İntegrasiya Edildi
Mayın 13-dən etibarən "SİMA İmza" rəqəmsal imza sistemi Vergilər Nazirliyinin fərdi sahibkar xidmətlərinə tam inteqrasiya olunub. Bu, sahibkarlara vergi sənədlərinin imzalanması və göndərilməsi prosesində sürət və təhlükəsizlik qazandırır.
OpenAI Azərbaycanda Müzakirə Mövzusuna Çevrildi
OpenAI-nin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində data mərkəzi qurmaq planı və insan həyatını sənədləşdirən süni intellekt vizyonu Azərbaycanda maraqla qarşılanıb. Bu, ölkədə süni intellektin sosial xidmətlər və təhsil sahəsində tətbiqi ilə bağlı müzakirələri aktuallaşdırıb.
Startap Dünyasında Yüksəlişlər
Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bir sıra startap bu həftə yeni investisiyalar cəlb etdiyini və innovativ layihələrə başladığını elan edib. Xüsusilə qadın yönümlü təşəbbüslər, o cümlədən “Women Bazar”, ön plana çıxır. Bu tendensiya yerli və beynəlxalq investorların marağını artırır.
YIĞIM Ödəniş Sistemi: American Express Kartları ilə Başlanğıc
Yerli “YIĞIM” ödəniş platforması artıq American Express kartlarını qəbul etməyə başlayıb. İlk həftələrdə 300 000 manatdan çox dövriyyə qeydə alınıb. Bu, həm istifadəçilər, həm də onlayn ticarət subyektləri üçün yeni imkanlar yaradır.
Rəqəmsal Mübarizə: İnsan Alverinə Qarşı Əməliyyatlar
Azərbaycanda bu il insan alverinin təbliği ilə məşğul olan 124 sosial media hesabı bağlanıb. Telegram, Instagram və TikTok platformalarında aparılan rəqəmsal təmizləmə əməliyyatları hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən həyata keçirilib.
Rəqəmsal Təhlükəsizlik və Dizayn Yeniliklərinə Maraq
Google və Microsoft-un süni intellekt və təhlükəsizlik sahəsində təqdim etdiyi yeniliklər Azərbaycanda IT mütəxəssisləri tərəfindən maraqla qarşılanıb. Həftə ərzində keçirilən seminar və təlimlərdə bu yeniliklərin tətbiqi geniş şəkildə müzakirə olunub.
THOMSON: Yeni Nəsil Smart TV-lər Azərbaycanda
THOMSON brendi Azərbaycanda süni intellektlə işləyən, 4K görüntü keyfiyyətinə malik smart televizorlarını satışa çıxarıb. Bu, yerli elektronika bazarında rəqabəti artıraraq istifadəçi təcrübəsini zənginləşdirir.
Sosial Media Təhlükəsizliyi Yenidən Gündəmdə
Sosial media platformalarında saxta məlumat yayımı və istifadəçi etimadının sui-istifadəsi məsələləri bu həftə də diqqət mərkəzində olub. Harvard süni intellekt startapına rəhbərlik edən şəxsin özünü saxta Twitter işçisi kimi təqdim etdiyi fakt ortaya çıxıb və bu, gənclər arasında rəqəmsal etika məsələlərinin əhəmiyyətini gündəmə gətirib.
