120-dən çox Avropa texnologiya şirkətinin təsisçiləri – Shopify, Klarna və Mistral kimi nəhənglərin rəhbərləri də daxil olmaqla – 18 yaşından etibarən gənc sahibkarlara mentorluq etmək və investisiya qoymaq üçün bir araya gəlir. Bu təşəbbüs, Tramp administrasiyasının Avropanın rəqabət qabiliyyətinə qarşı hücumlarına cavab olaraq həyata keçirilir.
Londonda yaşayan podkast aparıcısı və risk kapitalçısı Harri Stebbings "Project Europe" adlı yeni bir təşəbbüsə rəhbərlik edir. Bu, 10 milyon avroluq bir fond olub, 18-25 yaş arası gənclərə texnologiya startapları qurmaq üçün 200,000 avro maliyyə dəstəyi təklif edəcək. Stebbings bu proqramı Avropada mövcud olan "tələfət dövrü" (doom loop) ilə mübarizə aparmaq və ABŞ-a gedən istedad axınının qarşısını almaq üçün yaratdığını bildirir.
“Dünya Avropanın innovasiya mərkəzi olmadığını düşünüb. Bu, yanlış fikirdir,” – deyə Stebbings bildirib. Onun şirkəti 20VC keçən il 400 milyon dollarlıq bir fond yaradıb. “Avropanın üzərində qaranlıq bir dövrə yaranıb və biz bunu dəyişməliyik. ABŞ-a istedad axını çox realdır və əgər heç nə dəyişməsə, Avropanın gələcəyinə ciddi zərər vuracaq.”
"Project Europe" təşəbbüsü, Avropada sahibkarlığı stimullaşdırmaq üçün həyata keçirilən son təşəbbüslərdən biridir. Hazırda bir çox Avropa investorları, xüsusilə süni intellekt sahəsində, ABŞ və Çinin Avropadan daha sürətli irəliləməsindən narahatdırlar. Ötən ilin oktyabr ayında Stripe şirkətinin təsisçisi Patrik Kollison və Supercell-in qurucusu İlka Paananen də daxil olmaqla onlarla Avropa sahibkarı "EU Inc" layihəsini başlatmış və Avropa İttifaqı ölkələrində investisiyaları və biznes əməliyyatlarını daha sadə və standart hala gətirmək üçün lobbiçilik etmişlər.
20VC, Point Nine və Adjacent kimi risk kapitalı firmaları, Shopify şirkətinin rəhbəri Tobias Lütke, Klarna-nın CEO-su Sebastian Siemiatkowski və Delivery Hero-nun qurucusu Niklas Östberg də daxil olmaqla 125-dən çox sahibkarla birlikdə "Project Europe" fonduna maliyyə dəstəyi verəcək. Bu təsisçilər eyni zamanda gənc startap qurucularına mentorluq edəcəklər.
"Avropanın 100-dən çox aparıcı təsisçisini bir məqsəd ətrafında bir araya gətirmək, "Project Europe"un yeni nəsli formalaşdırmaq gücünü və təsirini göstərir," – deyə Siemiatkowski bildirib. “Biz buradayıq ki, ən çətin texniki problemləri həll etməyə çalışan gənc istedadları kapital, mentorluq və infrastrukturla dəstəkləyək.”
Digər investorlar arasında ikinci əl bazarı platforması Vinted-in CEO-su Tomas Plantenqa, Microsoft-a məxsus GitHub-un rəhbəri Tomas Dohmke və Zoopla və Cazoo-nun qurucusu Aleks Chesterman da var. Eyni zamanda, süni intellekt startapları Mistral, Huggingface və Synthesia-nın təsisçiləri də layihəyə dəstək verənlər arasındadır.
Atomico investisiya firmasının "Avropa Texnologiya Sənayesinin Vəziyyəti" adlı son hesabatına görə, 2015-2024-cü illər arasında Avropa startaplarına yatırılan ümumi kapital əvvəlki onilliklə müqayisədə 10 dəfə artaraq ötən il 45 milyard dollara çatıb.
Buna baxmayaraq, Spotify, Revolut və ASML kimi uğurlu şirkətlərin yüksəlişi startaplar üçün karyera perspektivlərini yaxşılaşdırsa da, Atomico-nun apardığı sorğu Avropa tənzimləmələrinin və bürokratiyanın sahibkarlar üçün maneə yaratdığını göstərib.
Fevral ayında Parisdə keçirilən Süni İntellekt Sammitində ABŞ-ın vitse-prezidenti JD Vance, Avropa İttifaqının "həddindən artıq ehtiyatlı" qaydalarının innovasiyanı boğduğunu bildirmişdi. Elon Musk isə dəfələrlə Aİ-ni tənqid edərək "Make Europe Great Again" (Avropanı Yenidən Böyük Et) şüarını yaymışdı.
"Makroiqtisadi göstəricilər yaxşı görünməyə bilər, lakin reallıq budur ki, şirkətlər mikro səviyyədə qurulur," – deyə Stebbings bildirib. "Biz bu pessimist atmosferi dəyişməli və daha optimist olmalıyıq."
"Project Europe" təşəbbüsü, ABŞ-ın məşhur texnologiya investorlarından biri olan Peter Thiel-in yaratdığı "Thiel Fellowship" proqramına bənzəyir. Bu proqram 22 yaşdan aşağı olan gənclərə universitetə getmək əvəzinə öz startaplarını qurmaq üçün 100,000 dollar verir.
Lakin "Thiel Fellowship"dən fərqli olaraq, "Project Europe" qrant kimi deyil, investisiya kimi fəaliyyət göstərəcək və dəstəklədiyi şirkətlərdə 6.66% pay alacaq. “İnvestisiyalar qrantlardan daha çox məsuliyyət və şüurlu yanaşma tələb edir,” – deyə Stebbings vurğulayıb. “Biz Avropanın növbəti böyük sahibkar nəsli haqqında düşünəndə, bunu gənclərdən başlamalıyıq.”
