ABŞ-nin Silikon Vadisində fəaliyyət göstərən xLight startapı 40 milyon dollar investisiya toplayaraq, çip istehsalında istifadə olunan yeni nəsil laser prototipinin hazırlanmasına start verib. Bu laser texnologiyası qlobal çip sənayesini əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdirə və ABŞ-nin bu sahədə Çinlə olan rəqabətində ön sıralara qalxmasına imkan yarada bilər.
xLight şirkətinin inkişaf etdirdiyi laser, ABŞ-nin milli laboratoriyalarında istifadə edilən kütləvi zərrəcik sürətləndiricilərinə əsaslanan qabaqcıl texnologiyalar üzərində qurulub. Bu laserlər, ən qabaqcıl çiplərin hazırlanmasında əsas vasitə hesab olunan "ekstremal ultrabənövşəyi" (EUV) litografiya maşınlarının ürəyini təşkil edir. EUV texnologiyası sayəsində daha kiçik, daha sürətli və daha güclü yarımkeçirici çiplər istehsal edilir.
Çiplər və qlobal texnologiya üçün həyati əhəmiyyət
Çip sənayesindəki inkişaf sürəti, süni intellekt (AI) kimi yüksək texnologiyalı sahələrin irəliləməsində kritik rol oynayır. Nvidia və digər aparıcı çip istehsalçıları bu təchizatı təmin edə bildikcə, süni intellekt sahəsində irəliləyişlər də mümkün olur. xLight-ın məqsədi isə çip fabriklərinin (fab-ların) yarımkeçirici vafelləri daha sürətli və daha sərfəli istehsal etməsini təmin etməkdir.
xLight şirkətinin CEO-su və CTO-su Nikolas Kelez bildirib ki, EUV laser texnologiyası çip fabriklərinin ən bahalı avadanlığıdır və fablardakı ən böyük istehsal gücü məhz bu vasitə ilə təmin edilir. Buna görə də, bu sahədə hər hansı bir yenilik həm məhsuldarlığı, həm də istehsalın ümumi xərclərini əhəmiyyətli dərəcədə dəyişə bilər.
ABŞ-nin və Avropanın Çinlə texnologiya yarışında mühüm addımı
EUV maşınlarının inkişafı onilliklərə dayansa da, hazırda bu maşınların tək təminatçısı Hollandiya şirkəti ASML-dir. ASML xLight ilə birgə prototip üzərində işləyir. ABŞ hökuməti müxtəlif administrasiyalar dövründə EUV maşınlarının Çinə ixracının qarşısını almaq üçün ciddi nəzarət tədbirləri həyata keçirir və bu, ABŞ və Avropa üçün ən vacib ixrac nəzarəti siyasətlərindən biri hesab olunur.
Bunun fonunda Çin bu sahədə sürətlə resurslar yatıraraq, Huawei-nin yaxın istehsal tərəfdaşı vasitəsilə öz EUV laser texnologiyasını inkişaf etdirdiyini açıqlayıb. Beynəlxalq elmi konfranslarda Çin alimləri də xLight ilə oxşar texnoloji istiqamətdə araşdırmalar aparır.
ABŞ-nin keçmiş Intel CEO-su və hazırdaxLight-ın idarə heyətinin icraçı sədri olan Pat Gelsinger vurğulayıb ki, əvvəllər EUV laser texnologiyasını inkişaf etdirən ABŞ-li Cymer şirkətinin Avropa şirkətinə çevrilməsi böyük səhv idi. Bu səhvin aradan qaldırılması üçün xLight milli laboratoriyalar və ABŞ və müttəfiq ölkələrin təchizat zəncirlərindən istifadə edərək öz avadanlıqlarını yaratmağa çalışır.
Gelsinger qeyd edib: "Bunu ya biz burada istehsal edəcəyik, ya da başqa yerlərdə hazırlanacaq. Çin isə bu sahəyə çox böyük investisiyalar qoyur. Burada böyük bir tarix var ki, deyir: 'Bu işi düzgün görək.'"
Investisiya və tərəfdaşlar
xLight-ın son investisiya raundu Playground Global tərəfindən idarə olunub və Boardman Bay Capital Management, Morpheus Ventures, Marvel Capital və IAG Capital Partners kimi digər investorlar da bu layihəyə qoşulub.
