"Microsoft"un 2024-cü ilin may ayında təqdim etdiyi, lakin şəxsi məlumatların təhlükəsizliyi ilə bağlı kəskin tənqidlərə məruz qaldığı üçün dayandırılan Recall funksiyası yenidən Windows 11 sisteminə daxil edilir. Şirkət bu dəfə bəzi texniki dəyişikliklər etsə də, təhlükəsizlik və məxfilik sahəsində çalışan mütəxəssislər yeni versiyanın da ciddi risklər daşıdığını bildirirlər.
Recall süni intellekt vasitəsilə istifadəçinin kompüterdə gördüyü və etdiyi hər şeyi hər üç saniyədən bir ekran şəkli formasında çəkərək yadda saxlayır. Bu görüntülər sistemdə indekslənərək süni intellekt tərəfindən axtarış üçün əlçatan hala gətirilir. İstifadəçi əvvəlki fəaliyyətlərini xatırlamaq və axtarmaq üçün sadəcə məzmunu təsvir etməklə həmin görüntülərə geri dönə bilər.
Funksiyanın yeni versiyası bəzi nəzarət imkanları təqdim edir. Belə ki, istifadəçi yalnız öz razılığı ilə Recall-u aktiv edə bilər, Windows Hello ilə şəxsiyyətini təsdiqləməlidir və istədiyi vaxt bu funksiyanı dayandıra və ya bəzi görüntülərin qeyd olunmasına icazə verməyə bilər. Microsoft bildirir ki, bu dəyişikliklər funksiyanı daha təhlükəsiz və istifadəçi yönümlü edir.
Bununla belə, tənqidlər səngiməyib. Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, istifadəçi Recall-u deaktiv etsə belə, onun göndərdiyi hər hansı bir məlumat, əgər qarşı tərəfdə bu funksiya aktivdirsə, avtomatik olaraq ekran şəkli kimi qeyd oluna bilər. Bu isə o deməkdir ki, şəxsi fotoşəkillər, parollar, tibbi məlumatlar və hətta məxfiliyə önəm verən mesajlaşma proqramlarında göndərilən məlumatlar belə başqa bir şəxsin kompüterində saxlanıla bilər. Privacy Guides platformasının yazarı Em bildirib ki, bu funksiya nəticəsində məlumatlar təhlükəsiz proqramlardan çıxarılıb, bəlkə də daha az qorunan sistemdə yaddaşda saxlanıla bilər.
Mütəxəssislər həmçinin qeyd edirlər ki, Recall funksiyası kiberhücumçular üçün yeni imkanlar yarada bilər. Əgər zərərli proqram Recall-u aktiv olan kompüterə sızarsa, o zaman artıq sistemin ən həssas məlumatlarını axtarmağa ehtiyac qalmayacaq – Recall-un yaratdığı məlumat bazası bu məlumatları artıq yığmış olacaq. Hüquqi baxımdan da bu funksiyanın yaratdığı məlumat bazası istintaq və məhkəmə istəkləri əsasında tələb oluna bilər ki, bu da istifadəçilərin məxfiliyinə ciddi təsir göstərə bilər.
Recall hazırda yalnız Windows 11-in sınaq versiyasında aktivdir və hələ geniş istifadəçilərə təqdim olunmayıb. Lakin funksiyanın tam təqdimatı baş verdikdə, bu məsələ ətrafında ictimai müzakirələrin və narahatlıqların artacağı gözlənilir.
