Az | EN

Aİ ölkələrində Süni İntellekt Tətbiqləri Qadağan Olunub

Nigar Sultanli
03 Fevral 2025 12:44
97 baxış
Aİ ölkələrində Süni İntellekt Tətbiqləri Qadağan Olunub

Fevralın 2-dən etibarən, Aİ-nin yeni Süni İntellekt (SI) Qanunu tətbiq edilməyə başlanıb. Bu qanun süni intellektin insanlar üzərində yaratdığı riskləri idarə etmək məqsədini güdür.

Aİ süni intellekti dörd risk səviyyəsinə ayırır:

Minimal risk – Məsələn, spam e-poçtları. Bu növ süni intellekt heç bir xüsusi tənzimləmə tələb etmir.

Məhdud risk – Məsələn, müştəri xidmətləri chatbotları. Bu tip süni intellektə sadə və yüngül tənzimləmə tətbiq olunur.

Yüksək risk – Məsələn, səhiyyə ilə bağlı məsləhətlər verən süni intellekt. Bu tip sistemlər ciddi nəzarət altında olur.

Yolverilməz risk – Bəzi süni intellekt tətbiqləri tamamilə qadağan olunur. Bunlara misal olaraq:

  1. İnsanların davranışlarına əsaslanaraq onların risklərini qiymətləndirən sistemlər (məsələn, sosial qiymətləndirmə).
  2. İnsanların qərarlarını gizli və ya aldatmaqla idarə edən sistemlər.
  3. Yaş, əlillik və ya sosial vəziyyət kimi xüsusiyyətləri istifadə edərək insanları istismar edən sistemlər.
  4. İnsanların yalnız görünüşlərinə əsaslanaraq cinayət törətmək niyyətində olub olmadığını təxmin etməyə çalışan sistemlər.
  5. İnsanların biometrik məlumatlarını toplayan və ya üz tanıma bazalarını genişləndirən sistemlər.

Bu cür süni intellekt tətbiqləri Avropada cərimələnəcək. Cərimələr 35 milyon avroya qədər və ya şirkətin illik gəlirinin 7%-i ola bilər. Bir çox şirkət, məsələn, Amazon və Google, Aİ Paktını imzalayaraq qanuna uyğun fəaliyyət göstərməyə başlayıb. Amma bəzi böyük şirkətlər, məsələn, Meta və Apple, bu Paktı imzalamayıblar. 

Aİ Qanunu bəzi hallarda istisnalar da edir. Məsələn, hüquq-mühafizə orqanları həyati təhlükə yaradan hallarda biometrik məlumatları toplaya bilər. Amma bu, yalnız xüsusi icazə və ciddi nəzarət altında ola bilər.

Aİ Qanunu tətbiq olunduqca, 2025-ci ilin əvvəlində daha dəqiq təlimatlar və qaydalar da veriləcək.

© copyright 2022 | tech.az | info@tech.az