Donald Tramp Tesla şirkətinə qarşı baş verən zorakılıq hadisələrini daxili terrorizm kimi tanıyacağını açıqlayıb. Bu bəyanat Trampın Tesla-nın baş direktoru İlon Maskla münasibətlərini daha da gücləndirdiyini göstərir. Son aylarda ABŞ və digər ölkələrdə Tesla dilerlik mərkəzlərinə və mülklərinə qarşı vandalizm hadisələri artıb. Bu hadisələr “Tesla Takeovers” adlanan etiraz hərəkatının bir hissəsidir. Etirazçılar İlon Maskın Tramp administrasiyası üzərindəki təsirinə və onun rəhbərlik etdiyi Dövlət Səmərəliliyi Departamentinin (DOGE) federal hökumət üzərindəki nəzarətinə qarşı çıxırlar.
Bu etirazlar bəzən dinc şəkildə keçirilsə də, bəzi hallarda zorakılıq və əmlaka ziyan vurulması halları qeydə alınıb. Tesla loqolarına qrafiti çəkilməsi, elektrik doldurma stansiyalarının yandırılması və bəzi dilerlik mərkəzlərinə Molotov kokteyllərinin atılması bu hadisələrə nümunədir. Bu vəziyyət Tesla şirkətinə ciddi iqtisadi ziyan vurub. Trampın prezident seçilməsindən sonra Tesla-nın səhmləri yüksəlsə də, bu hadisələr səbəbindən şirkətin bazar dəyəri azalıb. Həmçinin, İlon Maskın siyasi fəaliyyəti Tesla avtomobillərinin qlobal satışlarına da mənfi təsir göstərib.
Donald Tramp Ağ Evdə İlon Maskla görüşdükdən sonra açıqlamasında bu vandalizmi törədənlərin cəzalandırılacağını bildirib. O, Tesla-ya və digər Amerika şirkətlərinə qarşı zorakılığı qəbul etməyəcəklərini və bu cür əməllərin daxili terrorizm kimi qiymətləndiriləcəyini qeyd edib. ABŞ qanunvericiliyinə əsasən, ictimai və ya xüsusi mülkiyyətə hücum edərək cəmiyyətdə qorxu yaratmaq və ya dövlət siyasətinə təsir göstərmək cəhdləri daxili terrorizm hesab edilə bilər.
Tesla əleyhinə aksiyaların təşkilatçıları isə bu addıma qarşı çıxır və Tramp administrasiyasının etiraz azadlığını məhdudlaşdırmağa çalışdığını bildirirlər. “#TeslaTakedown” hərəkatının nümayəndələri zorakılığı pislədiklərini və sülh yolu ilə etirazın demokratiyanın əsas prinsipi olduğunu vurğulayırlar. Onlar Trampın bəyanatını demokratik hüquqların məhdudlaşdırılması kimi qiymətləndirir və geri çəkilməyəcəklərini bildirirlər.
Ekspertlər Trampın bu addımını təhlükəli hesab edirlər. Onların fikrincə, “zorakılıq” anlayışının geniş formada şərh edilməsi dinc etirazçıların da bu kateqoriyaya aid edilməsi riskini artırır. Xüsusilə, yaşıl kart və ya viza ilə ABŞ-da yaşayan etirazçıların ölkədən deportasiya olunma ehtimalı mövcuddur. Bu narahatlıq Trampın yanvar ayında İsrailin Qəzzadakı hərbi əməliyyatlarına qarşı etiraz edən tələbələrin deportasiya ediləcəyini açıqlamasından sonra daha da güclənib.
İlon Maskın bu prosesdə rolu da müzakirə mövzusudur. Tramp administrasiyası yanvar ayında Dövlət Səmərəliliyi Departamentini (DOGE) yaradıb və İlon Mask bu departamentə rəhbərlik edir. DOGE əsasən dövlət xərclərini azaltmaq məqsədi daşıyır, lakin minlərlə dövlət işçisinin işdən çıxarılması və beynəlxalq yardım agentliklərinin bağlanması kimi addımlarla tənqid olunur. Tənqidçilər Maskın bu vəzifədən şəxsi biznes maraqları üçün istifadə etdiyini iddia edirlər. Xüsusilə, Maskın sahibi olduğu SpaceX şirkəti ABŞ hökuməti ilə milyardlarla dollar dəyərində müqavilələr bağlayıb.
Tramp İlon Maskı dəstəklədiyini açıq şəkildə bildirir və Tesla avtomobili alacağını qeyd edib. O, Maskın vətənpərvər olduğunu və ona qarşı edilən tənqidləri haqsız hesab etdiyini vurğulayıb. Bu açıqlamalar Tramp administrasiyasının İlon Maskın biznes maraqlarını qorumağa xüsusi diqqət ayırdığını göstərir.
