Hindistanın telekommunikasiya nəhəngi Airtel, ölkədə internet istifadəsinin sürətlə artması və süni intellekt texnologiyalarının geniş yayılması fonunda data mərkəzi biznesinin gücünü üç ildən az bir müddətdə ikiqat artırmağı planlaşdırır.
Airtel-in data mərkəzi üzrə törəmə şirkəti Nxtra-nın baş direktoru Aşiş Arora Financial Times-a verdiyi açıqlamada bildirib ki, 2027-ci ilin sonunadək təxminən 400 meqavatlıq gücə çatmaq üçün 600 milyon dollar sərmayə yatırılacaq.
Nxtra-nın məqsədi qarşıdakı 5-7 ildə Hindistanın bir nömrəli və ya ikinci ən böyük data mərkəzi operatoruna çevrilməkdir.
Hindistan regional data mərkəzi mərkəzinə çevrilə bilər
Son illərdə Amazon AWS, Microsoft Azure və Google Cloud kimi beynəlxalq bulud xidmətlərinin ölkəyə girişi ilə Hindistanda data mərkəzi sektoru sürətlə böyüyüb. 2024-cü ildə bu sektorun gəliri 1.2 milyard dollar olub və ildə 20%-dən çox artım müşahidə olunur.
Ekspertlər bildirirlər ki, rəqabətin artması və hökumətin məlumatların ölkə daxilində saxlanmasına dair siyasəti nəticəsində Hindistan regionun aparıcı data mərkəzi bazasına çevrilə bilər. Bununla yanaşı, Hindistanda 375,000 süni intellekt üzrə ixtisaslaşmış İT mütəxəssisi var ki, bu göstəriciyə görə yalnız ABŞ-dan geri qalır.
Enerji tələbatı ciddi problemə çevrilə bilər
Lakin data mərkəzlərinin sürətli artımı enerji sistemlərinə ciddi təzyiq yaradır. Rəsmi proqnozlara görə, Hindistanda 2030-a qədər illik enerji istehlakı 6.4% artmalı idi, amma hazırda bu rəqəm 9%-ə çatıb. Mövcud planlaşdırılmış enerji layihələri bu tələbatı qarşılamağa kifayət etməyə bilər.
Nomuranın hesabatına görə, data mərkəzlərinin ölkə üzrə elektrik istehlakında payı 2030-cu ilə qədər 0.5%-dən 3%-ə yüksələcək. Enerji sahəsi üzrə ekspert Labanya Jena isə bu rəqəmin belə reallığı tam əks etdirmədiyini deyir.
Bazarın böyüməsi və rəqabət
2024-cü ilə qədər Hindistanda orta aylıq data istifadəsi adambaşına 21.1 GB-a çatıb, bu da son 5 ildə iki dəfə artım deməkdir. Bu dövrdə ölkədə data mərkəzi gücü də 590 meqavatdan 1.4 gigavata yüksəlib və 2030-cu ilə qədər 9 gigavatı keçəcəyi gözlənilir.
Mukesh Ambani və Gautam Adani kimi milyarder iş adamlarının da sektora daxil olması bazarı daha da hərəkətə gətirib. Adani Group, ABŞ-ın EdgeConneX şirkəti ilə birlikdə 10 il ərzində 1GW-lıq mərkəzlər inşa edəcək.
Hazırda Nxtra, Yaponiya şirkəti NTT və Sinqapur mərkəzli STT ilə birlikdə bazarın ilk üç oyunçusundan biridir. Lakin Hindistan hələ də data mərkəzi gücü baxımından böyük potensiala sahibdir — hər 1 milyon istifadəçiyə yalnız 1 meqavat güc düşür, bu ABŞ-da 51MW, Çində isə 4MW-dır.
Qiymət üstünlüyü Hindistanı cazibədar edir
Qiymət baxımından Hindistan regionun ən ucuz bazarlarından biridir — hər kilovat üçün aylıq qiymət 80 dollar, halbuki bu göstərici İndoneziyada 200 dollara yaxındır.
Buna baxmayaraq, enerji təminatı infrastrukturunun zəifliyi Nxtra rəhbərliyini narahat edir. Arora bildirib ki, bu cür genişlənməyə əksər ştat şəbəkələri hazır deyil və dövlət enerji paylama şirkətlərinin maddi vəziyyəti yaxşı deyil.
Arora sözlərinə belə yekun vurub:
“Hindistanın torpağı, enerjisi və texnologiyanı qurmaq üçün potensialı var. Bu səbəbdən, Hindistan yaxın gələcəkdə dünyaya xidmət edən texnologiya mərkəzi olacaq.”
