Xatırlayıram, 2000-ci ildə reklamlar insanlara internetin gətirdiyi inqilabi dəyişikliklərə hazır olub-olmadıqlarını soruşurdu. Bu sual, bu gün süni intellektin (Sİ) yaratdığı dəyişikliklər qarşısında da aktuallığını qoruyur. Texnologiyanın növbəti böyük dalğası olan süni intellekt, dünyanı dərinləşdirilmiş şəkildə dəyişməyə hazırlaşır. Süni intellekt (Sİ) və rəqəmsal texnologiyalar həyatımızın ayrılmaz hissəsinə çevrilərək bir çox sahədə inqilabi dəyişikliklərə səbəb olur.
Süni İntellektin İntensiv Artımı
Microsoft-un 2023-cü ilin yanvarında OpenAI-ya 10 milyard dollar investisiya qoyması bu texnologiyanın potensialını qlobal miqyasda vurğuladı. Bu hadisə şirkətləri Sİ mövzusunda mövqelərini müəyyənləşdirməyə və bu inqilabi texnologiyanı necə tətbiq edəcəklərini planlaşdırmağa məcbur etdi. Hazırda şirkətlər Sİ ilə bağlı ya uğur qazanan tərəf olmağa, ya da bu dəyişikliklərdən zərər çəkənlər sırasına düşməyə qərar verməlidirlər.
Süni intellekt hər bir şirkət üçün zəruri bir strategiya halına gəlsə də, onu necə effektiv tətbiq etmək barədə dəqiq bir yol xəritəsi yoxdur. Bu dəyişikliklər, xüsusilə liderlər üçün həm böyük fürsətlər, həm də çətinliklər təqdim edir. İnternetin gətirdiyi dəyişikliklərlə müqayisədə, Sİ daha sürətli və təsirli şəkildə transformasiya yaradır.
Şirkətlərin uğuru, Süni Zəkanın strategiyaya necə inteqrasiya edilməsi ilə bağlı liderlərin verdiyi qərarlardan asılı olacaq. Bu gün iş yoldaşları ilə birgə nahar edirdik. Rəşad bəy bizə çox maraqlı suallar verir bizdə onu tapmağa çalışırdıq. Evliliyin 50-ci ildönümünü təsvir edən “Qızıl toy” ifadəsi marağımı çəkdi. Bu simvolik ifadədən ilhamlanaraq, süni intellekt dövrünü təsvir edərkən “Qızıl Çağ” və “Qorxu Çağı” arasında bir yolda olduğumuzu söyləmək istəyirəm. Bu ifadə həm nSİliyyətlərin, həm də risklərin bir arada mövcud olduğu, tarazlıq tələb edən bir dövrü mükəmməl şəkildə əks etdirir.
Bir Proses Olaraq Düşünmək
Sİ-ni yalnız bir layihə olaraq deyil, təşkilatın bütün biznes strategiyalarına inteqrasiya etmək vacib məsələlərdən biridi. Müxtəlif sahələr Sİ-nin faydalarını müxtəlif dərəcədə hiss edə bilər. Bu gün çalışdığım #mygov məhsulunda vətəndaş xidməti sahəsinı artıq süni zəkanın tətbiqinə sürətlə hazırlıq edirik. İlk çıxan suallarımız hansılar oldu:
- Süni Zəka məhsulu təqdim edən şirkətlərlə və startuplarla necə əməkdaşlıq etməliyik?
- Bu keçid üçün yeni kadrlar işə götürülməlidirmi?
- Cari heyətin Sİ ilə bağlı bilik və bacarıqlarını artırmaq üçün hansı addımlar atılmalıdır?
Sİ-nin İdarə Olunması
Süni intellektin (Sİ) idarə edilməsi təşkilatın ən yüksək rəhbərlik səviyyəsində prioritet kimi qəbul edilməlidir, çünki bu texnologiya yalnız texniki bir vasitə olmaqdan daha çox, təşkilatın ümumi strategiyasını formalaşdırmaq gücünə malikdir. Buna baxmayaraq, Sİ-nin praktik tətbiqi və icrası texniki mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilməlidir ki, texnologiya effektiv şəkildə işə yarasın. Bu prosesdə “Sİ Çempionu” kimi bir liderin olması kritik əhəmiyyət daşıyır.
“Sİ Çempionu” təşkilat daxilində süni intellektin hərtərəfli tətbiqinə və inkişafına rəhbərlik edən şəxsdir. Onun əsas vəzifəsi şirkətin müxtəlif bölmələrini Sİ strategiyası ətrafında birləşdirmək və həm texniki, həm də strateji baxımdan uyğun bir yanaşma təmin etməkdir.
CEO və “Sİ Çempionu” birlikdə işləyərək, süni intellekti sadəcə bir alət kimi deyil, təşkilatın ümumi strategiyasının əsas komponenti kimi təqdim etməli və texnologiyanın bütün potensialını ortaya çıxarmalıdırlar. Bu yanaşma, Sİ-nin təşkilatın inkişafı və rəqabət qabiliyyətini artırmasında mühüm rol oynayacaq
Yeni Yollar Çəkmək
2024-cü ilin “Süni İntellekt Onilliyi” olacağını əvvəlcədən təxmin etmişdim. Sİ-nin internet və bulud texnologiyalarından daha fundamental bir dəyişiklik yaradacağına inanıram. Lakin bu dəyişikliklər narahatlıqlarla da müşayiət olunur, çünki liderlər olaraq biz öz taleyimizi idarə etməyi üstün tuturuq. Buna baxmayaraq, bu, əvvəllər görmədiyimiz bir ssenaridir.
Həqiqət budur ki, Sİ üçün müxtəlif yol xəritələri mövcuddur, lakin bu dəyişikliklərdən sükanı düzgün saxlmaq və uğur qazanmaq üçün liderlər öz yollarını yenidən çəkəməlidir. Bu həyəcanverici və çətin bir səyahət olacağını təxmin edirəm.
Nəticə: Süni intellektin sürətli inkişafı ilə bağlı çətinliklərin öhdəsindən gəlmək üçün beynəlxalq əməkdaşlıq, inklüzivlik və məsuliyyətli idarəetmə əsas prinsip olmalıdır.
Vurğun Hacıyev
