Apple-ın illik WWDC 2025 (“Worldwide Developers Conference”) konfransı 9–13 iyun 2025 tarixlərində keçirilir. Tədbirin əsas məzmunu onlayn yayımlansa da, iyunun 9-da baş tutan açılış mərasimində Apple Park-da 1,000-dən çox proqramçı canlı müşahidədə iştirak edib. Konfrans çərçivəsində Tim Kuk və digər Apple rəhbərləri gələn payız aylarında buraxılacaq yeni proqram yeniliklərini təqdim ediblər.
Əsas Proqram Yenilikləri
iOS 26 (əvvəlki iOS 19): Apple əməliyyat sistemləri yeni nömrələmə sxeminə keçərək iOS 26 adını alıbtheverge.comapnews.com. Bu versiyada “Liquid Glass” adlı təravətli görünüş dili tətbiq olunub. İstifadəçi interfeysi elementləri (düymələr, sürgülər, tabbar və s.) şəffaf və “mayə şüşə” effektli görünüşə malikdir. Kameranın interfeysi sadələşdirilib (əsas rejimlər dərhal görünür, digər modlar sürüşdürmə ilə açılır), Safari brauzeri isə tam ekran görünüşündədir. Telefon tətbiqində isə əvvəllər ayrı-ayrı olan “Favorilər”, “Son zənglər” və “Səsli mesajlar” panelləri birləşdirilib, digər funksiyalar isə ekranın altındakı menyuya köçürülüb. (Geniş yeniliklər arasında Liquid Glass dizaynı və təkmilləşdirilmiş əsas tətbiqlər vurğulanır.)
iPadOS 26: iPadOS-un əsas yeniliyi iPad üçün pəncərə idarəçiliyinin gücləndirilməsidir. Yeni sistem ilə istənilən tətbiq pəncərəsi istənilən yerə açılıb ölçüləndirilə bilər, bir anda daha çox tətbiq eyni ekranda işlədilə bilər. Eyni zamanda daha dəqiq siçan göstəricisi və tətbiqlər üçün yeni menyu sətri (menu bar) əlavə edilibtheverge.com. iPadOS-a MacOS-dakı kimi Preview (önbaxış) tətbiqi və Faydaları idarə etmə tətbiqinin yenilənmiş versiyası gətirilib. Apple iPadOS 26-ı “ən böyük iPad yeniləməsi” adlandırıb.
macOS Tahoe 26: Mac əməliyyat sistemi yeniləməsi “Tahoe 26” kimi tanınıb. Bu versiyada Spotlight axtarışı daha da təkmilləşdirilib – nəticələr şəxsi prioritetlərə və filtrlərə uyğun göstərilir, e-poçt göndərmək və ya qeyd yaratmaq kimi əməliyyatlar birbaşa axtarışdan həyata keçirilə bilir. MacOS 26-ya həmçinin iOS-dakı Telefon tətbiqinin Mac-da işi inteqrasiya edilir və yeni elan olunmuş “Games” tətbiqi əlavə edilir.
watchOS 26: Apple Watch üçün yeniləmə “bilək silkələmə” jestini təqdim edir – bu jestdən istifadə edərək bildirişləri sürətlə rədd etmək mümkündür. Bundan başqa, saatda yeni ağıllı məşqçi (“Workout Buddy”) funksiyası gəlir; o, məşq zamanı istifadəçiyə süni zəka əsasında məsləhət və motivasiya verir.
tvOS 26: Apple TV üçün tvOS 26 interfeys və tətbiq yeniləmələri alır. Əsas fokus müxtəlif axın (streaming) və media tətbiqlərinin təkmilləşdirilməsinə yönəlib. (Bu versiyada tvOS üçün konkret böyük yeniliklər elan edilməsə də, dizaynlı ayarlamalar və performans optimizasiyası üzərində işlər görülüb.)
visionOS 26 (Apple Vision Pro): Apple Vision Pro üçün yeni yeniləmə “visionOS 26” adlanır. Virtual avatarlar («Persona» funksiyası) əvvəlkindən daha realçılaşdırılıb – saç, qaş, dəri toni kimi detallarda irəliləyiş varbusinessinsider.com. Vision Pro platformasında ayrıca PSVR2 nəzarətçiləri dəstəklənəcək: Sony PlayStation VR2 controller-ləri Vision Pro ilə qoşula biləcək, bu da VR oyunlarında yeni imkanlar açacaqappleinsider.com. Həmçinin Vision Pro-da “Spatial Widgets” təkmilləşdirilib: istifadəçi virtual mühitinə yerləşdirdiyi vidjetlər (məsələn, divardakı saat) cihaz söndürüldükdən sonra belə əvvəlki yerlərində saxlanacaq.
Apple Zəka (AI) Alətləri və Xüsusiyyətləri
Apple bu dəfə proqram yeniləmələrində süni zəka inteqrasiyasını daha da gücləndirib. Yeni Apple Intelligence xüsusiyyətləri iPhone, iPad, Mac, Apple Watch və Vision Pro üçün təqdim olunur. Onlardan bəziləri aşağıdakılardır:
Real vaxt tərcümə: Mesajlar, FaceTime və Telefon zənglərində bir dildə yazılan və ya söylenen mətn avtomatik digər dilə tərcümə edilə bilir. Məsələn, iMessage-dakı söhbət əsnasında yazılan mesajlar qarşı tərəfin seçdiyi dilə çevrilir, danışıqlar zamanı isə tərcümə altında həm ekranda mətn, həm də səsli natiq səsi fonunda təqdim olunur.
Genmoji və Image Playground: İstifadəçi təsvirlərinə əsaslanan emoji və şəkil yaratma funksiyaları genişlənib. İndi Genmoji-yə emoji və mətn təsvirlərini qarışdıraraq daha fərqli nəticələr almaq mümkündür. Image Playground-da isə istifadəçiyə istədiyi tərzdə şəkil yaratmaq üçün yeni “ChatGPT üslubu” və istənilən üslub seçmək imkanı verilir.
Vizual axtarış və hərəkət: Ekranda gördüyünüz hər hansı bir obyekti və ya mətni yeni vizual zəka vasitəsi ilə axtarıb, ona uyğun əməliyyatlar edə bilərsiniz. Məsələn, iPhone ekranında görünən şəkil və ya məhsulun bənzərinə internetdə (Google, Etsy və s.) axtarış eləmək mümkündür. Həmçinin Siri və Shortcuts-da kiçik ekran skrinşot düyməsi ilə Apple Intelligence köməkçisinə müraciət edib, gördüyünüz ekran məzmununa dair əlavə suallar vermək olar.
X-developer alətləri: Yeni Foundation Models çərçivəsi inkişaf etdiricilərə Apple-ın on-device (yerli) əsas dil modelinə qoşulmağa imkan verir. Bu çərçivə vasitəsilə tətbiq proqramçıları xüsusi serverə ehtiyac duymadan lokal süni zəka funksiyaları qura biləcəklər. Məsələn, məktəbdəki sinif qeydlərini avtomatik analiz edib onlardan viktorina yaratmaq və ya offline təbiət axtarışı üçün təbii dil sorğularını həyata keçirmək mümkündür.
Qısa yolların zənginləşdirilməsi: Qısa yollar (Shortcuts) tətbiqi də yeni ağıllı əməliyyatlarla təchiz olunub. İstifadəçi Qısa yollar-da Apple Intelligence modelindən birbaşa istifadə etməklə mətnin xülasəsini çıxarmaq, şəkil yaratmaq və ya hətta ChatGPT vasitəsilə daha mürəkkəb cavablar əldə etmək imkanına malikdir.
İnkişaf etdirici Alətləri və SDK Təkmilləşdirmələri
WWDC25 çərçivəsində Apple inkişaf etdiricilər üçün bir sıra yeni alət və imkanlar da nümayiş etdirib. Onlardan bəziləri:
Xcode 26: Yeni Xcode versiyası kod yazmaq və layihə hazırlamaq üçün geniş süni zəka funksiyaları ilə təchiz olunub. İndi Xcode-da ChatGPT daxil edilərək, kod parçalarını, test skriptlərini və sənədləri yaradıb redaktə etmək mümkündür. Proqramçılar istəsələr öz ChatGPT hesab açarlarını Xcode-da qoşa və ya Mac-də işləyən lokal süni zəka modellərini seçə bilərlərapple.com. Yeni “Coding Tools” alətləri kodun içərisində təkliflər verir (məs., önbaxış yaratmaq, səhvləri düzəltmək və s.) və xüsusi tapşırıqları da yerinə yetirə bilir.
Liquid Glass dizaynı üçün dəstək (SwiftUI): Apple-ın yeni “Liquid Glass” dizayn elementi SwiftUI-da nəzərə alınıb. Yenilənmiş SwiftUI köməkçi çərçivələri proqramçılara tətbiqlərinə yeni şəffaf və maye effekti əlavə etməyə imkan verirapple.com. Bu, bütün platformalarda vahid konsepsiya ilə işləyən tətbiqlər yaratmaq üçün lazımlı alətlərdən biridir.
Icon Composer: Proqram ikonu dizaynı üçün yeni alət təqdim edilib. Icon Composer vasitəsilə inkişaf etdiricilər və dizaynerlər tətbiq ikonu üçün qatlanmış görselləri (layers) idarə edib, blur, şəffaflıq, rəng tonu və işıq effektlərini əvvəlcədən görə bilərlər. Bu, tətbiqlərin unikal ikonalarının hazırlanmasını asanlaşdırır.
Avadanlıq Yenilikləri
WWDC 2025 sərəncamında yeni xüsusi avadanlıq yeniliyi elan edilməsə də, mövcud cihazlar üçün maraqlı funksiyalar təqdim olunub:
AirPods: Yeni qurğuların (AirPods 4, AirPods Pro 2 və s.) səs yazma qabiliyyəti artıb. Məsələn, AirPods-un sap hissəsini basıb saxlayaraq iPhone/iPad kamerası üçün foto çəkə və ya video qeydini uzaqdan idarə etmək mümkün olacaq. Səs yazma keyfiyyəti isə “stüdio səviyyəli” ölçülərə yaxınlaşdırılıb – bu, podkastlar və müsahibələr üçün səslərin daha aydın qeydi deməkdir. Eyni zamanda zənglər üçün avanqsiyalı zəif səs təcridi (“Voice Isolation”) əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırılıb.
Vision Pro: Yeni visionOS 26 versiyası VR və AR məzmununda da irəliləyişlər gətirir. Ən diqqətçəkən yeniliklərdən biri Sony-nin PlayStation VR2 nəzarətçilərinin Apple Vision Pro ilə uyğunluğudur. Bu xüsusiyyət oyunçulara məşhur VR oyun nəzarətçilərini Vision Pro-da da istifadə etməyə imkan verəcək və Apple ekosistemində oyun dəstəyini artıracaq.
Yeni Mac və ya iPad modelləri WWDC-də elan olunmasa da, aşağıda qeyd edilən proqram yeniləmələri bu cihazların istifadə təcrübəsini zənginləşdirəcək:
Mac: Mac kompüterlər üçün xüsusi olaraq macOS Tahoe 26 yeniləməsi təqdim olundu (yuxarıda qeyd edildiyi kimi). Fiziki cihazda ayrıca yenilənmiş MacBook və iMac modelləri haqda məlumat verilmədi.
iPad/iPhone: Yeni qurğu elanları yox idi, lakin iOS 26 və iPadOS 26 ilə gələn yeniliklər köhnə cihazlarda da yenilənmə şəklində təqdim olunacaq.
Tədbirin Formatı və Strukturu
Konfransda proqramçılar üçün 100-dən çox texniki sessiya təşkil olundu, qrup və fərdi mentor məsləhətləşmələri (lab sessiyaları) keçirildi və istəkli tələbələr Swiftdə inkişaf müsabiqəsində (“Swift Student Challenge”) iştirak etdilər. 9 iyun açılışında Tim Kuk (Apple CEO-su), Kreyg Federici (Craig Federighi, proqram mühəndisliyi üzrə SVP) və digər rəhbərlər yeni proqram imkanlarını təqdim etdilər.
Əsas təqdimat (Keynote) 10:00 PT-də yayımlandı və dərhal sonra yeni platforma texnologiyalarını dərinləşdirən “Platforms State of the Union” sessiyası baş verdi. İstifadəçilər təqdimatı Apple TV tətbiqi, veb-saytı və YouTube kanalı üzərindən canlı izləyə bilmiş, ardınca 1,000-dən çox proqramçı ilə Apple Park-da açılış tədbiri keçirilmişdi.
Media və İctimai Rəy
Media WWDC25-in əsas elanı olan dizayn və çoxsaylı yenilikləri vurğulayıb. Məsələn, The Verge xəbər portalı tədbiri “Apple-ın bütün platformalarda geniş miqyaslı dəyişiklər paketi” adlandırıb. Yeni “Liquid Glass” istifadəçi interfeysi və iPad-də güclü multitasking imkanları medianın diqqətinə çatdırılıb. Digər tərəfdən, bir sıra media mənbələri Apple-ın süni zəka cəbhəsində bir qədər geridə qaldığını qeyd ediblər. Associated Press yazır ki, Apple Keynote-da süni zəka texnologiyaları ilə bağlı bəzi yeni nümunələr göstərilsə də, şirkət funksiyaların daha da təkmilləşdirilməsi üçün zamana ehtiyac olduğunu vurğulayıb. Bu məqam Apple-ın süni zəka inkişafını gecikdirməsinin “Digər texnoloji nəhənglərin” sürətli inkişafı ilə müqayisədə məsafəni genişləndirdiyini göstərir.
Sərmayəçilərin reaksiyası nisbi ehtiyatlı olub: xəbərlərdə qeyd edilir ki, WWDC-nin sonunda Apple-ın səhm qiyməti təxminən 1–1.5% düşüb. Bu, analitiklərin süni zəka və qlobal ticarət mühitinin Apple-ın yaxın gəlcək planları üzərində yaratdığı təzyiqlərlə bağlı narahatlıqlarını əks etdirir. Sosial mediada isə WWDC həyəcanı geniş müzakirə olunub; məsələn, bəzi texnologiya şərhçiləri Siri-nin yenilənməsinin ilin sonuna ertələnməsini tənqid ediblər.
Apple-ın Süni Zəka və Proqram Bazarı Strategiyası
WWDC25-də vurğulanan yeniliklər Apple-ın ekosistemi birləşdirmək və inkişaf etdirmək strategiyasının bir hissəsidir. Yeni əməliyyat sistemi adlandırmasının ilin nömrəsinə uyğunlaşdırılması və bütün platformalara tətbiq olunan “Liquid Glass” dizaynı bu məqsədə xidmət edir. Süni zəka sahəsində Apple özənən məxfilik və lokal emal prinsiplərinə sadiq qalaraq, LLM və süni zəka imkanlarını əsasən on-device (lokal) model çərçivəsində təqdim edir. Xüsusilə Foundation Models platforması inkişaf etdiricilərə öz tətbiqlərinə güclü, sürətli və offline işləyən AI alətləri əlavə etmək imkanı verir. Xcode 26-ya inteqrasiya olunan ChatGPT dəstəyi isə proqramçıların layihələrini daha səmərəli yaratmasına yardım edir.
Nəticə etibarilə, Apple süni zəka üçün yeni bazar imkanlarına girərkən əvvəlki illə müqayisədə mühafizəkar mövqedə qalır. Şirkət hələ ki, AI funksionallığını tədricən genişləndirir və öz mahiyyətində “özəl” yanaşmaya üstünlük verir. Eyni zamanda, Apple-ın geniş istifadəçi və inkişaf etdirici icması şirkətə öz platformalarını rəqiblərə nisbətən daha etibarlı və vahid şəkildə yeniləmək imkanı verir.
