Az | EN

Sİ startapları məhsulun bazara uyğunluğunu necə qiymətləndirməlidir?

Nigar Sultanli
12 Noyabr 2025 11:53
30 baxış
Sİ startapları məhsulun bazara uyğunluğunu necə qiymətləndirməlidir?

Süni intellekt startapları verdikləri bütün innovativ vədlərə baxmayaraq, illərdir mövcud olan ənənəvi sualla üzləşirlər: Onlar "məhsulun bazara uyğunluğu" (PMF - Product-Market Fit) məqsədinə çatdıqlarını necə bilə bilərlər?

PMF illərdir tədqiq edilsə də, süni intellekt bu sahədə də köklü qaydaları və iş prinsiplərini dəyişir. New Enterprise Associates şirkətinin partnyoru Ann Bordetsky, San-Fransiskoda keçirilən TechCrunch Disrupt tədbirində bildirib ki, "Bu, texnologiya dünyasında bizə öyrədilən bütün köhnə strategiyalardan tamamilə fərqlənir. Bu, tamamilə fərqli bir oyundur."

Bunun əsas səbəbi AI dünyasında dəyişiklik sürətinin həddən artıq yüksək olmasıdır. Bordetsky-nin sözlərinə görə, "Texnologiyanın özü statik deyil," yəni dünən aktual olan bir yanaşma bu gün köhnələ bilər. Buna baxmayaraq, startap təsisçilərinin PMF-ə çatıb-çatmadıqlarını qiymətləndirmək üçün yeni yollar mövcuddur.

Iconiq şirkətinin partnyoru Murali Joshi, izlənilməli olan ən yaxşı göstəricilərdən birinin "xərcləmə davamlılığı" olduğunu qeyd edir. Bir çox şirkət hələ də AI-nı tam mənimsəməyib və büdcələrinin çoxunu inteqrasiyadan çox sınaqlara (eksperimentlərə) yönəldir. Joshi deyir: "Biz getdikcə daha çox şirkətin sadəcə sınaq büdcələrindən əsas rəhbərlik (CXO) büdcələrinə keçdiyini görürük. Bunu dərindən araşdırmaq vacibdir ki, sizin məhsulunuzun müvəqqəti sınaq obyekti deyil, qalıcı bir alət olduğunu anlayasınız."

Joshi həmçinin klassik ölçmə vasitələrini – yəni gündəlik, həftəlik və aylıq aktiv istifadəçilərin sayını (DAU, WAU, MAU) izləməyi təklif edir. "Müştəriləriniz pul ödədikləri məhsulla nə qədər tez-tez məşğul olurlar?"

Bordetsky bu fikirlə razılaşaraq əlavə edir ki, "keyfiyyət" yönümlü məlumatlar (müştərilərlə birbaşa söhbətlər, intervyular) kəmiyyət rəqəmlərinin arxasında dayanan səbəbləri anlamağa kömək edir. Bəzən rəqəmlər müştərinin məhsuldan ayrılmayacağını göstərsə də, bunun əsl səbəbini yalnız onlarla danışaraq öyrənmək olar.

Joshi, həmçinin şirkət rəhbərləri ilə danışarkən onlara "Bu alət sizin texnologiya yınınızda (tech stack) harada dayanır?" sualını verməyi tövsiyə edir. Startaplar öz məhsullarını şirkətlərin "əsas iş proseslərində" necə daha "vazgeçilməz" (sticky) edə biləcəkləri barədə düşünməlidirlər.

Nəhayət, Bordetsky-yə görə, Sİ startapları PMF-ə birdəfəlik əldə edilən bir nailiyyət kimi deyil, davamlı bir proses (kontinuum) kimi yanaşmalıdırlar. "Məhsulun bazara uyğunluğu müəyyən bir zaman kəsiyində baş verən bir hadisə deyil. Bu, bazarda kiçik bir yer tutmaqla başlayıb, zamanla bu mövqeyi daha da gücləndirməyi öyrənmək prosesidir."

© copyright 2022 | tech.az | info@tech.az