Son on ildə Çin elektrikli avtomobil (EV) və batareya istehsalı sahəsində qlobal hökmranlıq qurmaq məqsədilə 143 milyard dollar xarici sərmayə yatırıb. BYD, CATL və digər nəhəng şirkətlər fəaliyyətlərini Avropa, Asiya, Afrika və Latın Amerikası bazarlarında genişləndiriblər.
Müstəqil tədqiqat şirkəti Rhodium Group-un məlumatına görə, 2024-cü ildən etibarən Çin ilk dəfə daxildəki layihələrdən daha çox xaricdəki təchizat zəncirinə və istehsal müəssisələrinə sərmayə yatırmağa başlayıb. Bu, ölkənin “qloballaşma” strategiyasının tərkib hissəsidir — məqsəd xammaldan hazır məhsula qədər bütün dəyər zəncirinə nəzarəti qorumaqdır.
Ən çox sərmayə İndoneziya (22 milyard dollar) və Macarıstana (18 milyard dollar) yönəlib. Macarıstan baş naziri Viktor Orbán dövründə Çinlə əlaqələri gücləndirib və ölkə Avropada Çindən sonra ikinci ən böyük batareya istehsalçısına çevrilməkdədir.
İndoneziya isə nikel hasilatı ilə qlobal bazarda əsas oyunçu sayılır — 2024-cü ildə dünya təklifinin üçdə ikisindən çoxu bu ölkənin payına düşüb. Çin şirkətləri İndoneziyada hasilat və emal gücünün təxminən 75%-nə nəzarət edir.
Asiya bazarının uzun müddət yapon avtomobil istehsalçıları tərəfindən idarə olunmasına baxmayaraq, elektrikli avtomobillərdə (EV) geri qalması Çin üçün yeni imkanlar yaradıb.
Ümumilikdə, Çin şirkətləri Avropada, Asiyada və Latın Amerikasında yeni zavodlar qurmaqla istehsal gücünü artırır. Məsələn, CATL artıq Almaniya, Macarıstan, İndoneziya və İspaniyada zavodlar inşa edib, BYD isə Macarıstanda Avropadakı ilk elektrikli avtomobil fabrikini tikir.
Ekspertlərin fikrincə, Pekin planlı şəkildə qlobal EV təchizat zəncirini öz sənaye və geosiyasi maraqları ətrafında yenidən formalaşdırır.
