Elektron ticarət sahəsində fəaliyyət göstərən Trendyol bu gün əksər insanlar tərəfindən aktiv şəkildə istifadə olunur. Bu uğurun fonunda bir qadın sahibkar dayanır. Demet Mutlunun təsisçisi olduğu 'Trendyol' nədir? Gəlin bu suala cavab axtaraq. Türkiyənin ən çox seçilən və ziyarət edilən onlayn alış-veriş platforması olan Trendyol 2010-cu ildə Demet Mutlu tərəfindən qurulub. 2010-cu ildə qurulan şirkət 2018-ci ildə dünyaca məşhur alış-veriş platforması tərəfindən alınıb. Satınalma Çində yerləşən dünyaca məşhur elektron ticarət platforması Alibaba tərəfindən həyata keçirilib. Bu alışın dəyəri 1 milyard 78 milyon dollar olub. Satıldıqdan sonra iş adamı Demet Mutlu platformada baş icraçı direktor vəzifəsini davam etdirib. Trendyol təklif etdiyi xidmət sahəsində özünəməxsus bir çox xüsusiyyətlərə malikdir. Platformada bazar xidmətindən tutmuş ikinci əl məhsul satışına qədər və bir çox digər qida və oxşar xidmət sektorlarında fəaliyyət göstərir. Əslində şirkətin bütün xidmət proqramları ilə yanaşı, 'Trendyol Milla' adlı onlayn mağaza markası da var. 2020-ci ildə açıqlanan məlumatlara görə Türkiyənin ən çox seçilən alış-veriş platforması olan Trendyol günü-gündən böyüməyə davam eedir Bütün bu artımın nəticəsi olaraq platforma yerli istehsalçıların və dünya brendlərinin məlumatlılığını artırıb. Beləliklə, bütün bu inkişaf prosesi türk markası qavrayışının güclənməsinə təkan verib. Trendyol həm də dünyanın əsas platformalarından biridir. Digər tərəfdən Türkiyənin ilk dekakorn şirkəti kimi önə çıxır.Trendyol elektron ticarət platforması olaraq öz brendindən başqa biznesmenlərin və KOM-ların rəqəmsallaşdırılmasında vasitəçi kimi çıxış edir. Platforma vasitəsilə müəssisələri daha çox müştəriyə gətirir. Beləliklə, biznesin böyümə proseslərinə dəstək olur. O, həmçinin qadın sahibkar
lara ayrıca dəstək təklif edir və qadın sahibkarların rəqəmsal iqtisadiyyatda iştirakını dəstəkləyir. Yerli istehsalı və istehsalçıları dəstəkləyən Trendyol-un bu yolla ölkə iqtisadiyyatına güclü töhfə verdiyi görünür. Müştərilərdən gələn tələblər də Trendyol-un güclənməsinə və inkişafına təkan verir. Xüsusilə, son illərdə müştəri tələbləri də pandemiya dövründə xidmət anlayışına əhəmiyyətli yeniliklər əlavə etməklə davam edən Trendyol-un böyüməsinə daxildir. Bu tələblərə uyğun olaraq şirkət yeni tətbiqləri həyata keçirib və həyata keçirməkdə davam edir. Bu tətbiqləri aşağıdakı kimi sadalaya bilərik: Trendyol Express, Trendyol Fast Market, Trendyol Yemek, Trendyol Wallet and Kabinet. Bəs bu yeni proqramlar hansılardır? Trendyol Tech Türkiyənin aparıcı Ar-Ge mərkəzlərindən biridir.Sürətlə inkişaf edən nəqliyyat şəbəkəsi olan Trendyol Express kimi tətbiqlərə malikdir. Bundan əlavə, sürətli çatdırılma fəaliyyətləri olan Trendyol Market və Trendyol Yemek kimi Trendyol Go proqramları var. O, həmçinin Türkiyənin bir neçə ikinci əl məhsul platforması olan Dolap təşəbbüsü ilə məşhurdur. Qeyd edək ki, Trendyol Alibaba tərəfindən alındıqdan sonra onun tərəfdaşlıq strukturunda bəzi dəyişik
liklər baş verib. Bu dəyişikliklər nəticəsində təbii ki, ən mühüm pay Alibaba-ya məxsusdur. Dəyişən strukturda faizlər belədir: Trendyol-un 86,5%-i Alibaba şirkətinə məxsusdur. Qalan faizlər, təxmin etdiyiniz kimi, şirkətin ikinci sırada olan faizi Mutluya aiddir. Demet Mutlunun faizi isə 6,96% təşkil edir. Sifarişi izləyən digər adlar 5,55% ilə Evren Üçok, 0,78% ilə Begüm Tekin və son olaraq 0,21% ilə Zeki Güçlü Kayadır. Trendyol-un qurucusu təsisçisi və baş direktoru yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi Demet Mutludur. O, həm də Peak Games oyun müəssisəsinin investoru və həmtəsisçisi kimi tanınır. Mutlu ilk dəfə Trendyola 300 min dollarlıq sərmayə ilə başlayıb. Platformanın dəyəri yalnız ilk on altı ayda 150 milyon dollara çatıb. Trendyol-a ilk sərmayə qoyan şəxslərdən biri də Mynet-in qurucusu Emre Kurttepeli və Eyni zamanda e-ticarət sektorunun əhəmiyyətli adlarından biri olan Sidar Şahindir. Bundan əlavə deyə bilərik ki, Trendyol Kleiner Perkins Caufield və Byers kimi şirkətlərdən investisiyalar alıb. Beləliklə, platforma 2010-cu ildə dövriyyəsini 34 milyon civarına çatdırıb.
Startup Wise Guys akselerator şirkətində Baş Partnyor olan Günce Önür startaplarla bağlı ona ünvananlanan sualları cavablandırıb.
Günce xanım startap Startup Wise Guys şirkətinin Azərbaycanla bağlı planlarından danışıb. Həmçinin o, dünyada baş verən böhranların, Rusiya-Ukrayna müharibəsinə görə yaranan “beyin köçü” prosesinin startap ekosisteminə təsirilə bağlı fikirlərini bildirib. Günce xanım müsahibənin sonunda Azərbaycan startap ekosistemi ilə bağlı təəssüratlarını da bölüşüb.
Bir şey satmaq istədiyiniz zaman ilk işiniz nə olur? Siz bazarın adətən nəyiödədiyini öyrənirsiniz və sonra müvafiq olaraq araşdırmalarınızı aparırsınız. Onu qeyd edək ki, dəyər nisbidir və bazar qiymətləri sizə tez və ən yüksək qiymətə sata biləcəyinizi təmin edən bir baza yaratmağa kömək edir. Bu, əsrlər boyu bütün növ məhsullar üçün adekvat olduğu halda niyə startaplar üçün çətin olur? Bu gün sahibkarlıq demək olar ki, öz inkişaf dövrünü yaşayır. Birləşmə və satınalmalar (M&A) fəaliyyəti 2021-ci ildə 35,000-dən çox sövdələşmə üzrə 3,6 trilyon dollar təşkil edib və PE firmaları inkişafın davam edəcəyini və daha uzunömürlü olacağına ümid edirlər. Əgər gəlirli, böyüyən startap sahibisinizsə, satmaq və ya “əldə etmək” üçün daha yaxşı vaxt tapa bilməyəcəksiniz. Bunun üçün isə dəyərləndirməyə və onu necə əldə etməyinizə düzgün yanaşmalısınız. Əgər, siz startapınıza emosional bağlısınızsa, ona obyektiv qiymət verməyəcəksiniz. İstədiyiniz qiymətə uyğun məlumatlar olmasa, alıcılar sizinlə əlaqə saxlamayacaqlar. Çenki alıcılar öz gəlirlərini proqnozlaşdırmaq üçün sizin performans göstəricilərinizə ehtiyac duyurlar və sonra onlar real qiymətləndirməyə nail olmaq üçün gəlirinizə və ya mənfəətinizə uyğun addım atırlar. Startapınızın tarixi fəaliyyətini qiymətləndirmək çox rahatdır. Bu barədə çünki siz məlumatlısınız. Ancaq bunu başqalarına ötürmək bir qədər çətindir. Buna görə də siz startapınızla həm bazarın nə ödədiyini və alıcının sizin kimi startaplar üçün nə ödəməyə hazır olduğunu əks etdirməlisiniz. Sizi və alıcını xoşbəxt edən şərtlərlə satınalmanı bağlamaq istəyirsinizsə, performans və bazar məlumatlarından istifadə edərək startapınızı dəyərləndirməlisiniz. Biznesinizi həddindən artıq qiymətləndirsəniz, alıcıları cəlb etməyəcəksiniz. Dəyərini aşağı salsanız, bu da
çox uğurlu alınmayacaq. İstənilən nəticə məyusedici ola bilər. Buna görə də, startap qurduqda və ya qurduqdan sonra fəaliyyətinizdə startapınızı qiymətləndirmək üçün bütün meyarlara diqqət yetirməli, kimə və nəyə yönəldiyini tam araşdırıb bilməli, bazarda nəyi ödəyib ödəməyəcəyi barədə məlumatlı olmalısınız. Bunların hər biri olsa, sizin startapını uğurlu olacaq.
